Afrika ölkələri dünya xəritəsinin dəyişdirilməsini tələb edir
Dünyanın qütblərinə yaxın şimal və ən cənubda yerləşən Rusiya və Kanada kimi ölkələr xəritələrdə nəhəng ölçüləri ilə diqqət çəkir. Bu ölkələr sahəsinə görə böyük olsalar da, xəritədəki nisbətləri həddən artıq şişirdilib. Əksinə, ekvatora yaxın ölkələrin ölçüləri də xəritədə kiçik görünür.
AZERFAX.AZ xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, bunun səbəbi kürəşəkilli planetin quru hissələrini deformasiya etmədən düzbucaqlı xəritəyə çəkməyin çox çətin olmasıdır. İndi isə Afrika Birliyinin (AU) təşəbbüsü ilə “Xəritəni Düzəlt” (“Correct the Map”) kampaniyası sürət qazanıb. Kampaniya uzun müddətdir istifadə olunan, lakin coğrafi reallığı təhrif edən “Merkator” xəritəsi əvəzinə, daha düzgün nisbətlər təqdim edən “Equal Earth” proyeksiyasının istifadəsini təşviq edir.
“Merkator” proyeksiyası 16-cı əsrdə dəniz naviqasiyası məqsədi ilə işlənib hazırlansa da, quru sahələrinin real ölçülərini təhrif etdiyi üçün tənqid olunur. Xəritə xüsusilə qütblərə yaxın bölgələri həddən artıq böyüdərkən ekvatora yaxın qitələri olduğundan daha kiçik göstərdiyi üçün böyük səhvlərə səbəb ola bilər. Məsələn, bu xəritəyə görə, Qrenlandiya və Afrika demək olar ki, eyni ölçüdə görünür, halbuki əslində Afrika Qrenlandiyadan təxminən 14 dəfə böyükdür. Həmçinin, bugünkü xəritələrdə ABŞ və Avropa kimi dünya siyasətində dominant olan ölkələr olduğundan daha böyük görünür, ekvatora daha yaxın olan ölkələr isə dünyada çox az yer tutduğu təəssüratı yaradır.
“AU” bu vəziyyəti, medianın və təhsil sisteminin geniş sahəsində Afrikanı vizual və zehni olaraq əhəmiyyətsizləşdirən qavrayış yaratdığını düşünür. “AU” bu stereotipi qırmaq üçün “Xəritəni düzəlt” kampaniyasını dəstəkləyərək dünyanın aparıcı təşkilatlarını “Equal Earth” proyeksiyasını qəbul etməyə çağırıb.
Qeyd edək ki, “Equal Earth” 2018-ci ildə Bernhard Cenny, Tom Patterson və Boyan Şavriç tərəfindən inkişaf etdirilmiş və quru sahələrinin real ölçüsünü mümkün qədər qoruyan bir proyeksiya üsuludur. “AU” bu proyeksiyaya keçidi yalnız coğrafi dəqiqlik naminə deyil, həm də qitənin dünyada “layiq olduğu yeri” yenidən müəyyən etmək üçün tarixi bir addım hesab edir. Bu yeni dünya xəritəsi bütün dünyada qəbul olunacaqmı, bunu isə zaman göstərəcək.
You must enable Javascript on your browser for the site to work optimally and display sections completely.
